PROFESYONEL TURİST REHBERİNİN GÖZÜNDEN ŞEBİNKARAHİSAR TURİZM POTANSİYELİNİN İNCELENMESİ
Yurt gezginleri kafilesi Mihmandarı Recep Babayiğit, 4 günlük Şebinkarahisar ziyareti ile ilgili değerlendirmelerde bulundu..
ŞEBİNKARAHİSAR’A KATKI
Bireysel olarak gelişlerim hariç, Yurt Gezginleri Grubu ile ikinci kez ve daha kalabalık olarak gelişimizde dört gün boyunca Şebinkarahisar’da toplu halde sokaklarda bulunuşumuzun, iki minibüsle bir yerlere gidiş-gelişlerimizin yerel basında ve yerel yönetimlerce fark edilmiş olduğunu öğrenmek bizi de mutlu etti.
Belediye Başkanımız Sayın Ömer Şentürk’ün gezi sonrası grup adına beni araması, yerel basından Sayın Sadi Toygar’ın grupla ilgilenmesi bizim de Şebinkarahisar Turizmi, kültürü, çevresi için katkılarımızın neler olması gerektiği konusunda düşünmemiz ve önerilerde bulunmaz için bir fırsat oldu.
Bu fırsat için herkese, Şebinkarahisar Dostlarına teşekkür ederiz.
KENTE GENEL BAKIŞ
Tarihi, kültürel ve coğrafi birçok güzellikleri ve özellikleri barındıran kentin turistik olarak da bilinir ve konuk çeken bir yer olmaması hem yerel yönetim hem de esnaf ve sanatkarlar için bir eksiklik olarak görülebilir. Ortada henüz bir kayıp yoktur, eksiklikler vardır.
Ancak eksiklerin farkına tez varılıp gerekli olanlar yapılmazsa, eksikler telafi edilmez ve kayba dönüşür, kayıplar da hızla artmaya başlar.
Bir kentin değerleri, özellikleri, güzellikleri kaybolmaya başladıktan sonra turizm değeri de ortadan kalkmaya başlar.
Şebinkarahisar hem kapalı bir havza olması hem de saklı ve henüz el değmemiş coğrafi güzellikleriyle bunları turizme dönüştürerek ülke genelinde bir çekim merkezi, bir turistik destinasyon veya var olan destinasyonun içinde yer alacağı bir kent haline gelebilir.
KENT TEMİZLİĞİ
Kentin sokakları genel anlamda çok temiz görünüyor. Bu durum kente ilk defa gelenler için çok önemli bir ayrıntıdır.
Ancak kentin tam ortasında bulunmasına rağmen İstiklal Çeşmesi ve çevresi için bunu söylemek zor.
Çeşme çok anlamlı bir yapı olmasına rağmen, bakımsız ve çevresi temiz değil.
ENFORMASYON/ KENT BİLGİSİ
Kente ilk defa gelen yerli veya yabancı birisi kentle ilgili gezilecek yerleri, konaklama, yemek, eğlence vb gibi imkanlarını hazırlanacak ve ücretsiz ve kolay ulaşılabilen yerlerde broşür veya kitapçık halinde hemen bulabilmelidir.
Kaleye çıkarken kentin içinden başlayan bir yön levhası bulmak imkansız. Yok zaten.
Kentin çeşitli noktalarında hem yayalar hem de araçlar için üzerinde mesafesini ve yol güzergahını da gösteren bir yön levhası olmalıdır.
Kaleye çıkış yolunu buldunuz, diyelim. Bir yol ayrımına geliyorsunuz, sağa mı sola mı döneceksiniz?
Neyse ki duyarlı bir vatandaş köşe duvarının üzerine fırça ile beyaz boyalı bir KALE yazısı yazmış, kaybolmuyorsunuz.
Oysa bu da hem enfarmasyon hem de kent estetiği konusudur.
KENT GEZİ PLANI
Kent içinde kısa ve uzun olarak farklı gezi güzergahı ve o güzergah üzerinde görülmesi gereken yerleri gösteren bir kroki veya harita hazırlanabilir.
KENT REHBERLİĞİ
Amatörler, gönüllüler, üniversite öğrencileri kısa bir eğitimden geçirilerek boyunlarına asacakları kimliklerle dışarıdan gelenlere kent rehberliği yapabilirler.
Bunun için hazırda beklemeye gerek yok. Kente gelenlerin ilk önce sevk edilebileceği ofis gerekli olan rehbere çağrı ile ulaşabilir.
KONAKLAMA
Önceki gelişlerimize göre konaklama imkanları daha da daralmış görünüyor.
Kaldığımız otelin sahibi ve işletmecisi Mehmet Beyin güler yüzlü ve son derece nazik davranışı otelin konforundan önce geliyordu.
Ancak Kahramanmaraş Depremlerinden sonra kente gelenler, üniversite öğrencilerinin apart ev talepleri var olan mevcut otel konaklama kapasitesini düşürmüş gibi görünüyor.
Yerel yönetim misafirhaneler şeklinde katkıda bulunabilir.
KENT BELLEĞİ
Sokak ve cadde isimleri, konak isimleri okul isimleri, kısacası mimari yapılar, çeşmeler, ibadethaneler ve onların isimleri, tarihleri kentin belliğini oluşturur.
Kentin sokaklarında gezen birisi merak ettiği bir sokak adının neden o sokağa verilmiş olduğunu, sokak adını merak edebilir.
Veya uzun yıllardır demir kepenklerde kapalı olan konakların, iş yerlerinin, eski çarşı dükkanlarının veya artık akmayan sokak ve meydan çeşmelerinin bir zamanlar ne olduğu hakkında pirinç veya daha ucuz, ama dayanıklı bir levha üzerine yazılacak kısa bilgilendirmeler o yerlere asılabilir.
Kentin yerlisi bunu fark etmeyebilir veya gerekli görmeyebilir veya lüzumsuz görebilir, ama kentin belliği bu şekilde yaşar ve aktarılır.
Bunun için öncelikle yapılması gereken kentin belleğini oluşturacak tarihi, kültürel, mimari, folklorik, etnografik, coğrafik, arkeolojik mirasın bir envanterinin çıkarılmasıdır.
Örnekler:
İstiklal Çeşmesi Levhası’nın üzerinde neden 1985 tarihi yazar? Çeşme tarihi daha eskiye dayanır? O tarihi açıklayacak bir kitabe yazılabilir.
1985 tarihi neden üstte, altta ve 1927 olarak düzeltilmelidir.
Mustafa Kemal’in kente gelişinde kaldığı evle ilgili bir yazı bulamazsınız.
Evin sahipleri, mimarisi, yapan ustası, evin avlusundaki çok görkemli çeşme ve alınlığındaki kitabe neyi anlatır? Çeşmenin bir banisi ve adı var mıdır?
Sözü edilen çeşme ve kitabesi
Evin istinat duvarındaki yazının altındaki tarihte 1 rakamı düşmüş. Konulamaz mı?
Yazının altındaki imzanın K. Atatürk olmaması gerekir. Henüz Soyadı Kanunu çıkmadığı için imzanın Mustafa Kemal olarak yazılması gerekir.
Genç kuşaklar ve bilen bilmeyen hatalı şeyler öğrenmemelidir.
İmza hatalı, tarih eksik-rakam düşmüş
Tanzara yolunda sağ tarafta ancak içinde nefis bir mermer fıskiyesi ile birlikte bu sekiz köşeli kesme taştan süs havuzu ayakta kalabilmiş konağın adı neydi?
Konak ayağa kaldırılamaz belki, ama konağın eski fotoğrafları ve adının yer aldığı bir levha buraya konabilir.
Bu harika havuzun bulunduğu konak kim bilir nasıldı?
Bu sokağın adı neden İskele Başı Sokağı’dır? İskele mi var Şebinkarahisar’da? Yoksa, o halde İskele ne demektir? Halkın iskele dediği nedir?
İskele nerede ki başı burası olsun?
Bu sıra dükkanlarda ne alınıp satılıyor, ne imal ediliyordu? Bir arasta mıydı? Adı var mıydı?
Ne alınıp satılırdı? Ne imal edilirdi?
Kale altındaki bu çeşmenin bir adı var mı?
Büyük demir kepenklerle kapalı bu yapılar neydi? Bunları yapan ustalar, içinde çalışan esnaf-sanatkar ne iş yapardı?
Bu anıtsal yapıları kim ve ne için yaptı ve heybetli kepenkler neyi saklıyordu ardında?
KENT ESTETİĞİ
Bir kentin turistik kent olabilmesinin ilk şartı Kent Estetiği’ne bağlıdır.
Karanlıklar veya pislik içinde sokaklarla veya bir bütünü oluşturmayan mimari yapılarla, gelişi güzel renklere boyanmış sivil ve / veya resmi binalarla kent estetiği sağlamak imkansızdır.
Yerel yönetimlerin elinde olan imkanlar vardır, olmayanlar vardır.
Ancak bazen imkanlar ve imkansızlıklardan bağımsız olarak kent estetiğini bozacak bir şey yapılmışsa, dışarıdan gelenin dikkatini ilk olarak o bozuk şey çeker.
Tarihi kalenin tam bağrına saplanmış gibi duran, beyaz renkli ve dev boyutlarda ŞEBİNKARAHİSAR yazısı estetik anlamda bir şeyi ifade ediyor mu?
Gündüz o kadar rahatsız etmeyen bu görüntü gece olunca ve o yazının beyaz ışıkla aydınlatılmasının verdiği itici görüntüden kimse rahatsız olmuyor mu?
İlle de aydınlatma yapılacaksa sarı ışık kullanılabilir mi?
Daha da önemlisi kalenin şehre bakan yamacı sarı ışıkla ve yerden ışıklandırabilir.
Kaleye çıkarken büyük burca kadar uzanan çelik su borusunun işlevi nedir, bilen var mı?
Bir yere su veya atık su pompalamadığına göre o uzunca boru neden hala yerinde durur?
Göze fazlasıyla batan bu yazı gerekli mi?
Yoksa burası Afyonkarahisar mı?
YAYIN HİZMETLERİ
Şebinkarahisarlılar ve/veya Şebinkarahisar Gönüllüleri’nin yazacakları yazılar aylık bülten halinde yerel ve ulusal çapta yayınlanabilir.
Görsel medya imkanlarıyla tanıtımlar, sohbetler yapılabilir?
ŞEBİNKARAHİSAR DEĞERLERİ- BEŞERİ TURİZM
Ataları bu topraklarda yaşamış ülkemiz değerleri Şebinkarahisar kültürüne dahil edilerek Beşeri Turizm dediğimiz turizm alanı oluşturulabilir.
Unutmayın öleli yüz yıllar olmuş olsa da Avrupalı ve Avrupa dışından, Türkiye’den bile insanlar akın akın MOZART’ın evine Salzburg’a, Karl Marks’ın evine Trier’e, Stalin’in evi Gori’ye gidiyorlar.
Aziz Nesin’in ata yurduna, Ara Güler’in ata yurduna gelecek olan o kadar insan var ki? Üstelik bu gelecek olanların büyük bir kısmı yurt dışından, yazar ve santçı çevresinden, akademiden olabilir.
Kemal Tahir’i Alişar’ sız düşünebilir miyiz?
Piç Oğlu Osman Giresun değeridir, ama ustalığı Tamzara üzerinedir. Sahip çıkılmalıdır.
İNANÇ TURİZMİ
Bölgenin inanç zenginliği ve onlardan geriye kalan, ayakta duran ibadethaneler İnanç Turizmine dahil edilebilir?
KELKİT VADİSİ KENTLER BİRLİĞİ
Bugün artık bütün Avrupa’da kent birlikleri bulunmakta ve yenileri kurulmaktadır.
AKDENİZE KIYISI OLAN KENTLER BİRLİĞİ
TARİHİ KENTLER BİRLİĞİ
Kelkit Vadisi ise bu birlik için isim kaynağı olabilir?
Doğduğu kaynaktan Yeşilırmak’a kavuştuğu yere kadar Kelkit Vadisi’nde sıralanan kentler bir birlik oluşturabilir.
Oluşacak birlik Avrupa Birliği’nden alacağı hibelerle çok verimli işler yapabilir.
Belirli periyotlarla yapılacak toplantılarda bir sinerji yaratılabilir.
ALTERNATİF TURİZM VE FESTİVALLER
Kelkit Vadisi Kentler Birliği’nin alacağı hibelerle Şebinkarahisar’da kamping-karavan alanları oluşturulabilir.
Karavan turları bölgeye çekilebilir?
İsviçre’yi aratmayan ve bu kadar el değmemiş coğrafyanın kendi halinde bir kenarda durması düşünülemez.
Dağcılar ve trekking grupları için eşsiz olanaklar var. Tüneller açılınca Eğri Bel iyice kendi haline terk edilir olmuş.
Ne gelen var ne de giden. Bu aslında iyi gibi görünüyor olsa da düşündürücüdür de.
Oralar iyice yabanıl olmadan farklı rotalarda trekking yolları belirlenip işaretlenebilir.
Eşi olmayan bir geçittir EğriBel.
Yörenin gururu Tamzara Dokuması ve Tamzara sözlü kültürü ve folklörü ülke genelinde hak ettiği yere kavuşmalıdır. Bunun en kolay ve verimli yolu festivaller olabilir.
DESTİNASYONLAR
Sivas çıkışlı, Erzincan çıkışlı, Karadeniz çıkışlı gezilerde Şebinkarahisar mutlaka güzergaha dahil edilmelidir.
Baksi Müzesi’ne kadar uzanacak kültür rotasında sayısız imkanlar bulunmaktadır.
SONUÇ
Biz Şebinkarahisar Gönüllüsü Yurt Gezginleri Grubu ve ben şahsım Recep Babayiğit olarak bizi dahil edeceğiniz her oluşuma katkı sağlamaya, bu topraklara yine ve tekrar gelmeye hazırız.
Saygılarımla,
Recep Babayiğit -Mihmandar
01 Haziran, 2023
Etiketler : Turist Rehberi gözüyle Şebinkarahisar Turizmi
